De marathon van Lissabon 2013, een aangenaam weerzien na 13 jaar

Geschreven op 06 oktober 2013.

Momenteel neem ik opnieuw deel aan diverse Europese hoofdstedelijke marathons die ik al eens eerder heb gedaan. Reden hiervoor is dat ik deze marathons destijds niet of nauwelijks met de fotocamera heb vastgelegd. Dit jaar is/wordt een productief jaar voor herbezoeken. Het zijn de marathons van Parijs (eerder in april 1998), Kopenhagen (eerder in mei 2001), nu de marathon van Lissabon (eerder in november 2000, met m’n vader erbij als fotograaf) en op 20 oktober 2013 Amsterdam (eerder in oktober 1998). De marathons van Parijs en Kopenhagen zijn heel aangename herbezoeken geweest. Ik kon merken dat de marathonorganisaties van deze steden veel professioneler zijn geworden. Het zijn vrolijke en haast feestelijke publieksevenementen geworden. Voor de marathon van Lissabon had ik soortgelijke verwachtingen.

De editie van 2013 werd ter hand genomen door een andere organisator: Rock ’n Roll. Deze organisator had een paar ingrijpende wijzigen doorgevoerd. De belangrijkste daarvan betroffen het parcours en de datum. Het parcours bestond niet meer uit twee looprondes met een keerpunt langs de rivier de Taag, maar ging nu van de mondaine badplaats Cascais (kustplaats aan de monding van de Taag in de Atlantische Oceaan) naar Lissabon. Een andere belangrijke wijziging betrof de datum van de marathon. Deze was bijna twee maanden vervroegd. In 2000 werd de marathon gehouden op 26 november. Destijds verkeerde Lissabon al aardig in kerststemming. Ik herinner me nog de vele feestverlichting boven de straten en de kerstrozen her en der in de stad. Hoewel dit allemaal heel sfeervol was, vond ik de vervroeging van de marathondatum toch wel een gelukkige keuze. De marathondag in 2000 was een nogal grijze herfstdag met veel miezerregen. Tel daar nog bij dat het twee maal lopen naar een keerpunt aan de Taag tot resultaat had dat de lopers delen van het parcours in feite vier maal zagen, dan hoeft het geen betoog dat de 2000-editie niet de meest sprankelende marathon was die een marathonloper zich kon wensen. Hoe anders was de editie van 2013.

De lopers werden net na zonsopgang vanuit Lissabon met de trein naar Cascais vervoerd. Het was een zomerse dag met strakblauwe lucht. Ik had een witte honkbalpet bij me en m’n huid met zonnebrand ingesmeerd. Beide voorzorgsmaatregelen bleken heel nuttig te zijn. In Cascais aangekomen, ging de marathonstoet door een sfeervol centrum naar het startpunt aan een strandbaai met direct aansluitend de vissershaven. In het rimpelloze water lagen tientallen kleine, open vissersbootjes. Aan de kade naast omhoog oplopende toegangsweg naar een versterkte burcht lagen in vele omheinde ruimtes zonder dakbeschot de netten en visfuiken en ander visgerei van vissers. Kennelijk was een substantieel van de plaatselijke beroepsbevolking werkzaam in de visserij. De huizen aan de baai waren fraai. Wat kenmerkend Portugees is, is de fraaie, decoratieve betegeling van de buitenmuren van de huizen: de azulejos (= tegels). Het is een erfenis uit de Moorse tijd op het Iberisch schiereiland. De Moorse tegelkunst kenmerkt zich door kunstige, symmetrische en repeterende patronen. Het repeterende element hierin geeft bij de tegels een soort behangachtige indruk. De Moorse tegels waren oorspronkelijk blauw (= azul). Vandaar de naam azulejos.

De start van de marathon was om 10.05 uur. Dat was vrij laat. Voor een marathon in een nazomerperiode, met doorgaans nog hoge temperaturen overdag, leek het mij praktischer te zijn om de start minimaal twee/drie uur eerder te houden. Maar goed. Organisatorisch zou vast wel een reden hiervoor zijn geweest. Ik kan me indenken dat het treinvervoer van enkele duizenden lopers hierbij een rol heeft gespeeld. Bij de start zullen ongeveer 2500 lopers zijn geweest. In Lissabon wordt overigens ook een half marathon gehouden (met een start op de kilometerslange Vasco de Gama-brug) en een minimarathon van 5,5 km.

In het begin loopt het marathonparcours strak langs de kust en is het golvend. Dat biedt op diverse punten een fraai uitzicht op de Atlantische kust. De kust is over de eerste 10 km nogal ruw. De golven van de Atlantische Oceaan hebben de rotsen aan de waterlijn over een lengte van enkele tientallen meters horizontaal afgesleten, maar het is dan nog steeds een hoekige rotsbodem. In ieder geval zag ik weinig comfortabele plekken om een handdoek uit te leggen. Meer landinwaarts zag ik langs het parcours wel enkele zandstranden met goede voorzieningen. Het parcours gaat niet alleen maar strak langs de kustlijn en de oevers van de Taag. We liepen drie keer een stukje landinwaarts. De eerste twee keren liep het parcours door fraai parken met wuivende palmen. De derde keer is een korte ronde door het historische stadshart van Lissabon en het Praça do Comércio (het Grote Marktplein).

Tijdens het lopen werd ik ingehaald door twee slakken, dikke vette naaktslakken wel te verstaan. Dit was nog nooit eerder gebeurd. Nu behoor ik niet bepaald tot de snelste lopers, maar dit was wel confronterend. De ‘slakken’ waren hardlopers met een blauw t-shirt met op de rugzijde een driehoekig verkeersbord met een rode rand en een wit veld, met in het midden een pontificale vette, zwarte naaktslak van ruim 20 cm lengte. Het beest had lange, uitgestoken voelsprieten en had vanwege zijn lengte en de kromming van het lichaam een haast slangachtig voorkomen. Het was een prachtige, tot de verbeelding sprekende afbeelding.

Langs de route waren om de 2,5 tot 3 km verzorgingsposten opgesteld. Gezien de warmte op die dag waren de vele verzorgingsposten erg welkom. Ook werden de lopers om de 5 km onthaald op muziek van muziekbands onder een piramidetent. Helaas was de muzieksoort nogal eenzijdig; alleen rock ’n roll en housemuziek. Het was jammer om te moeten constateren dat deze muziekkeuze niet aansloot bij de wensen van de toeschouwers. Vrijwel allemaal stonden de muziekbands ‘in splendid isolation’ te spelen. Hoe anders gaat het er aan toe bij de marathons van Berlijn, Kopenhagen en Parijs waar de vele varieerde muziekbands en dansgroepen juist sfeermakers en dus publiekstrekkers zijn. Hopelijk gaat Rock ’n Roll bij de volgende edities op dit punt enige veranderingen doorvoeren.

Het parcours van 2013 vond ik een grote vooruitgang ten opzichte van de editie van 2000. Er was nu geen doublure meer en het parcours voerde de lopers langs de diverse toppers aan bezienswaardigheden van Lissabon. De marathon van Lissabon kan op dit punt echt wedijveren met de ‘monumentenmarathon’ van Rome. De toppers aan het parcours van Lissabon zijn de: Ponte 25 de Abril (Dit is een ca 1 km lange rode hangbrug uit 1966. Deze dubbeldeksbrug (het onderdek is spoorbrug) lijkt sterk op de Golden Gatebrug van San Francisco). Aan de overkant van deze brug staat het 28 meter hoge beeld Cristo Rei op een uitkijktoren van ruim 50 meter hoogte. Dit Christusbeeld is de kleinere uitvoering van zijn grote broer uit Rio de Janeiro. Verder komen de lopers langs de Torre de Belem (een fraaie verdedigingstoren in een typische Portugese Manueline bouwstijl. Deze bouwstijl is een mix van gotische, moorse en renaissance elementen). Een paar honderd meter verderop staat de Padrão dos Descobrimentos (het herdenkingsmonument van Hendrik de Zeevaarder aan de Taag met een prachtige beeldengroep van ontdekkingsreizigers). Direct aan de andere zijde van de weg staat de Mosteiro dos Jerónimos (een fraai langgerekt kloostercomplex met daarbinnen de tombes van diverse Portugese grootheden zoals de ontdekkingsreiziger Vasco de Gama).

Wat verder naar het centrum lopen de marathonlopers om de Praça do Comércio (het Grote Marktplein) met in het midden het fraaie ruiterstandbeeld van Rei João I (koning Johannes I) en aan de noordzijde de prachtige monumentale triomfboog uit 1873 die Lissabons herrijzenis benadrukt van de verwoestende aardbeving uit 1755. Ten slotte gaat het parcours langs de kade waar grote cruiseschepen liggen en het overslagterrein naar de finish op het expositieterrein Parque de Nações (het Park der Naties). Als marathonloper zie je ook nog op een afstand nog andere bezienswaardigheden zoals het Castelo de São Jorge (een groot slotcomplex bovenop een heuvel waar Lissabon is ontstaan) en de Sé kathedraal. Ongetwijfeld laat ik nog andere bezienswaardigheden onvermeld, maar mijn bezoek aan Lissabon was helaas te kort om die allemaal te leren kennen.

De marathoneditie van 2013 was warm, erg warm zelfs. De temperatuur werd op den duur 32 – 33 graden in de zon. Aangezien ik geen warmweerloper ben, eindigt deze marathon absoluut in mijn top tien van zwaarste marathons uit mijn verzameling van 149 marathons. Ondanks de hitte kon ik het motortje nog redelijk draaiende houden en heb ik weinig hoeven te wandelen. Ik denk in totaal nog geen kilometer.

 De laatste 10 km heb ik wel op een waakvlamtempo afgelegd. Met een nettotijd van 5:02:30 uur kwam ik over de finish. Ik bezette daarmee plaats 1.654 van de 1.839 finishers. De eerste loper (Paul Lonyangata uit Kenia) kwam binnen met een tijd van 2:09:46. De eerste dame (Agnes Kiprop uit Ethiopië) had een tijd van 2:31:15.

In 2000 was ik beduidend sneller dan in 2013. Destijds liep ik 3:47:15 uur. Maar goed. De weersomstandigheden waren destijds totaal anders en in 2000 had ik niet ruim 600 foto’s onderweg genomen. Voor mij tellen alleen de herinneringen. En die zijn van de 2013-editie heel goed.

Bij mijn terugkomst in m’n hostel (Hostel Destination aan de Cais de Sodré) nam ik m’n traditionele, afsluitende biertje. Het was een Sagres, een alleraardigst Portugees pilsbier. Ik sta in het zwembad op het dakterras van het hostel met een fraai uitzicht op de brede Taag. Op de achtergrond passeert net op dat moment een groot cruiseschip van het formaat zeekasteel. In de linkerhand heb ik een literfles Sagres en in de rechterhand een glas gevuld met heerlijk goudgeel vocht. De temperatuur van het water van het zwembad was zo’n 22/23 graden en in de namiddagzon was het zelfs nog wat warmer. Wat was het weer afzien!

Raymond

Link naar foto-album

Tags: Stedenmarathons