New York, New York, a city so nice that you say it twice
Deze intrigerende zin komt voor in het lied New York van Frank Sinatra. Als marathonloper met een nog vrij korte track record (april 1997 met Rotterdam als eerste marathon) , zou de marathon van New York mijn eerste verre marathonreis worden. Tot dusver had ik alleen nog in Europa gelopen. De marathon van The Big Apple zoals New York ook wordt genoemd, is er een van de buitencategorie. Binnen m’n hardloopvereniging had ik al prachtige verhalen gehoord van het super enthousiaste publiek langs het parcours. Supporters staan er rijen dik en schreeuwen de lopers haast naar de finish. Dat wilde ik wel eens meemaken. Tot dusver was de marathon van Berlijn van september 1998 de sfeervolste marathon die ik had meegemaakt.
Binnen de EUR roadrunners was al in 2001 het plan opgevat om met een grote groep op pad te gaan om samen de marathon te gaan beleven. Van de roadrunners gingen Menno, Arjan, Pim, Tom, René, Karin, Jan, Daniëlle, Steven en ik op pad. Verder gingen nog drie vrienden van de roadrunners, Ard en Elke en Laiwa mee. De reis werd een doorslaand succes en staat in mijn herinnering gegrifd als een van de gezelligste marathons tezamen met de groepsreis op de marathon Moskou van september 2001 waarvan het verslag elders op deze website staat opgenomen.
Geschiedenis
De New York marathon heeft in de loop der jaren de nodige veranderingen ondergaan en werd al georganisserd voordat hardlopen een hype werd voor de grote massa. In de beginjaren was het nog een kleinschalig gebeuren en bestond de marathon uit vier rondjes in het Central Parc.
In Wikipedia staat over de geschiedenis van de New York marathon het volgende.
“De marathon wordt sinds 1970 georganiseerd door de New York Road Runners. De eerste loop vond plaats op 13 september 1970 en hieraan namen 127 hardlopers deel. Hiervan bereikten 55 de finish. De wedstrijd werd gewonnen door Gary Muhrcke met een tijd van 2:31.38. Een jaar later nam er voor het eerst een aantal vrouwen deel aan de marathon.
In 1977 was de New York City Marathon met 4821 deelnemers de grootste ter wereld. In dat jaar wonnen Bill Rodgers en Miki Gorman voor de tweede maal in een tijd van respectievelijk 2:11.28 en 2:39.11.
In 1979 werd voor het eerst prijzengeld uitgekeerd, hoewel er wel startgelden werden uitgekeerd aan een aantal toplopers vanwege hun publiciteitswaarde. In datzelfde jaar werd Scott Black, een negenjarige jongen, de jongste loper die de marathon uitliep. Hij liep hem in 4 uur en 24 minuten. Het volgende jaar besloot de organisatie om een minimumleeftijd in te voeren van achttien jaar.
Het aantal deelnemers bleef in de loop der jaren groeien. Ook het aantal toeschouwers nam bij elke loop toe. In 1994 was het aantal deelnemers al gestegen tot 30.000.
In 2000 werd het evenement verrijkt met een rolstoeldivisie en een handbikedivisie. Sinds 2000 worden de elitevrouwen ongeveer een half uur eerder weggeschoten dan de elitemannen en de rest van het veld.
Sinds 2006 behoort de wedstrijd ook tot de World Marathon Majors. In 2010 finishten 44829 atleten, waarvan 16072 vrouwen en 28757 mannen.
Voor de in 1994 gestorven organisator Fred Lebow is een standbeeld opgericht in Central Park.”
Als gevolg van de naweeën van de orkaan Sandy werd de Marathon van New York, die op 4 november 2012 zou plaatsvinden, (voor het eerst sinds 1970) afgelast. De hulpdiensten waren harder nodig bij het opruimen van de schade dan voor dit evenement. “ Van de 2012-editite staat ook een verslag op deze website.
Het parcours
Tussen 1970 en 1975 vond de wedstrijd plaats in het Central Park. In 1976 werd de wedstrijd verlegd naar de vijf stadsdelen (boroughs) van New York City, namelijk: Staten Island, Brooklyn, Queens, The Bronx en Manhattan.
De wedstrijd begint op Staten Island en gaat dan de eerste mijl omhoog over de nabijgelegen Verrazano-Narrows Bridge. Deze eerste brug heeft een spanwijdte van 3 km en 12 rijbanen, waarvan zes bovendeks en zes benedendeks. In totaal telt het parcours vijf bruggen.
Na de brug loopt het parcours omlaag en elf mijl door het stadsdeel Brooklyn. Hierbij worden de buurten Bay Ridge, Sunset Park, Park Slope, Bedford-Stuyvesant, Williamsburg en Greenpoint aangedaan. Aangekomen op 4th Avenue lopen de deelnemers een lang recht stuk richting de herkenbare Williamsburgh Savings Bank Tower, Brooklyns hoogste wolkenkrabber.
Bij de '11 mile' vervolgt het parcours onder de Williamsburg Bridge door. Daarna gaat het richting Queens en halverwege de marathon wordt de Pulaski Bridge overgestoken. Na 2,5 mijl in Queens, steken de atleten de East River over en vervolgen de route richting de Queensboro Bridge. Deze brug verbindt Long Island City, Queens met Manhattan en komt daarbij over Roosevelt Island. Het beklimmen van deze brug wordt als moeilijkste onderdeel van deze marathon ervaren. Aan de overzijde op 1st Avenue in Manhattan worden de deelnemers opgewacht door een grote hoeveelheid toeschouwers.
Rond de '20 mile' passeren de hardlopers de Willis Avenue Bridge, de vierde brug in het parcours. Deze brug verbindt Manhattan met de Bronx. De Bronx wordt weer verlaten via de Madison Avenue Bridge, met rechts uitzicht op het Yankee Stadium, om vervolgens weer terug te keren naar Manhattan.
In Manhattan gaat het over 5th Avenue richting Central Park en gaan de lopers het park door om het vervolgens aan de zuidzijde te verlaten. Na een stukje buiten het park gelopen te hebben, keren ze weer terug naar het Central Park op weg naar de finish vlak bij 67th Street/Central Park West ter hoogte van het restaurant Tavern on the Green.
De dagen voor de marathon
Voor en na de marathon hebben lopers de gelegenheid om de stad nader te leren kennen. We hebben op dit punt alle registers open getrokken. Zo brachten we onder meer een bezoek aan een wolkenkrabber, de 319 meter hoge en 77 verdiepingen tellende Chrysler Building, het Vrijheidsbeeld, waarvan de toegang op dat moment helaas gesloten was, het zeer informatieve Jewish Museum, Ellis Island (het eiland waar de landverhuizers in vroegere tijden voor het eerst voet aan wal zetten in de Nieuwe Wereld. Ook bezochten we theaters op Broadway gingen diverse roadrunners naar een bokswedstrijd waar het bepaald hevig aan toe ging. Verder doorkruisten we de stad per voet en met de metro hetgeen de meest efficiënte manier van reizen was. Dat was mede omdat ons hostel, aan de Amsterdam Street in de stadswijk Upper Harlem ten oosten van het noordelijke deel van het Central Park vlakbij een metrostation was gelegen.
Een bijzonder plek was een bezoek aan Ground Zero waar op 11 september 2001 twee vliegtuigen de Twin Towers van het World Trace Center invlogen en beide gebouwen kort daarna in elkaar zegen. Op dat moment waren we met een groep roadrunners in Moskou ten behoeve van de marathon daar. We waren geschokt van wat we daar op tv zagen. Het werd bijna eindeloos herhaald op de Russische tv. We vroegen ons toen af hoe veilig wij in Moskou waren. De herkomst van de dreiging was op dat moment nog onbekend en mogelijk zou na de VS Rusland het volgende land zijn dat een tik zou krijgen. En ons hotel stond op een steenworp afstand van het Kremlin. We moesten maar vertrouwen op de kunde van de Russische luchtmacht. Bij de aanslagen kwamen in beide torens tezamen ca 3.000 mensen om het leven waaronder enige honderden brandweerlieden en politieagenten. Tijdens ons verblijf was het gebied al volledig leeggeruimd en afgezet met hoge traliehekken. De hekken hingen vol met verschoten foto’s, herdenkingsbrieven en knuffels. Het was duidelijk een plek waar de wonden nog vers waren. Dat in 2001 de marathon nog door was gegaan, heeft me eigenlijk verbaasd. De toenmalig burgemeester Bloomberg wilde met de marathon de statement maken dat de VS zich de rug rechtten en dat het moreel van de New Yorkers onverwoestbaar was. Ik kan me er wel iets bij voorstellen.
Twee dagen voor de marathon waren toch wel bijzonder. De eerste betrof de Haloween-optocht op 31 oktober. In de stad wordt dan een optocht gehouden waarbij allerlei volk met ietwat minder sex appeal zoals monsters, in de vorm van Frankensteinachtigen, Dracula’s en ander twee-tandachtigen, wandelende skeletten, heksen en tovenaars. Het was een bonte verzameling dat voorbij trok. Ten behoeve van Haloween hebben we ons ook niet onbetuigd gelaten. Pim kocht een bril met twee loszittende oogballen waarvan je met een kort hoofdknikje een ook naar beneden kon laten vallen, maar aan een spiraal bleef hangen. Het zag er niet uit. Ikzelf zocht het meer in hair & head styling. Ik zag een woeste oranje-blauweTina Turner pruik en twee rode duivelshorens die met een lampje rood oplichtten. We hebben een paar fraaie platen geschoten van onze uitdossing.
The International Friendship Run
Een vaste traditie is de International Friendship Run die daags voor de marathon wordt gehouden en die eindigt op de United Nations Plaza. Deze loop is een soort verbroederingsloop tussen de marathondeelnemers van waar ook ter wereld. Omdat het ook een soort fun run is, liepen ook bijzondere gasten rond. Zo liep er ook een Aziatisch bruidspaar mee. Of dit een grap was, of dat zij daadwerkelijk trouwden of al waren getrouwd en nu samen iets onvergetelijks wilden doen, is mij niet duidelijk geworden. Ik had helaas niet de tegenwoordigheid van geest om hen dat te vragen. Verder liep ook Sinterklaas mee. Ik heb hem zelden zo sportief gezien. Hij droeg een grote rode mijter met St Nicholas als opschrift, een lange witte baard, aan korte witte onderrok die tot op zijn knieën hing en beneden was afgezet met gaasbrokaat. Ook zijn lange wijde mouwen was afgezet met brokaat. Verder droeg hij een rode stola (soort schouderdas) en een korte staf. Het hoeft geen betoog dat deze Sint veel bijkijks had.
Bij aankomst op het United Nations Plaza werd een warme welkomstspeech gehouden en werd aangegeven hoeveel lopers uit welke landen kwamen. Het viel me op dat Nederland goed vertegenwoordigd was. Toen The Netherlands werden genoemd, steeg een luid gejuich op. Het was even een kippenvelmoment. Ruim 5% van de deelnemers kwam van deze editie uit Nederland. Voorwaar, gezien ons bescheiden bevolkingsomvang (ca 17 mln landgenoten op de ca 7 mld wereldbewoners) is dit toch een bijzondere prestatie te noemen.
De Grote Dag
Voor de marathon moesten we vroeg opstaan: half zes. We werden met bussen over de Verrazano Narrows Bridge vervoerd en deze brug werd geruime tijd voor de eerste startgolf om 8.50 uur voor alle verkeer afgesloten. De startlocatie was op het terrein Fort Wadsworth aan de noordzijde van Staten Island. Daar waren diverse grote tenten opgezet waar onder meer gebedsdiensten (worship services) werden gehouden. Zondag 3 november was een mooie heldere dag maar de dag begon steenkoud. Het moet een paar graden boven nul geweest. Ik zag talloze lopers op de grond zitten met een deken om zich heen geslagen. Ik heb een tijd in een tent gestaan waar een worship service werd gehouden. Dit had ook een praktische reden: het was er warm. De voorganger was een grijze Amerikaanse dominee met een sympathieke uitstraling. Hij voldeed totaal niet aan mijn beeld van (of vooroordeel over?) Amerikaanse tv-dominees die naar mijn indruk vrij gladjes overkomen en nogal commercieel zijn ingesteld.
Om ca half negen werden we geleid naar onze startlocatie. De lopers waren in startvakken ingedeeld naar verwachte looptijd. Ik stond in het startvak van 3.30 uur en zou over het bovendek de brug oversteken. Dat was een voordeel. De Verrazano Narrows Bridge is een dubbeldeksbrug die voor lopers een officieuze functie vervuld van openbaar toilet. Er wordt massaal door lopers tegen de brugdelen gewaterd en de lopers op het benedendek lopen kans, als de wind uit de verkeerde hoek waait, in The Golden Rain te wandelen. Maar goed, voor de bovendeklopers is dit geen punt van zorg.
Een paar punten uit het parcours zijn me goed bijgebleven. Dat is al kort na de start als de lopers richting de Verrazano Narrows Bridge lopen en links over de Upper Bay, over het water een prachtig uitzicht hebben op de skyline van Manhattan, In het water lag een blusboot die met zes grote waterstralen een prachtige fontein spoot.
Het publiek langs de kant was zoals ik me had voorgesteld. Het was massaal komen opdagen en reageerde heel enthousiast. Hartverwarmend allemaal. Een bijzondere, maar gelukkig niet al te grote categorie toeschouwers waren de orthodoxe joden in Brooklyn. Zij waren gehuld in lange zwarte jassen, hoge hoeden en pijpekrullen. Zijn stonden in kleine groepen keken de lopers aan met een kille blik vanachter dikke brillenglazen. Dat was de enige dissonant die ik tijdens het vrolijke loopevenement heb bemerkt.
Een absolute hoogtepunt is als de lopers via de Queensboro Bridge het stadsdeel Brooklyn verlaten en Manhattan binnenkomen. Aan de voet van de brug gaan de marathonloper over de brede First Avenue naar het noorden richting The Bronx. Dat is een ca 4 km lange brede avenue met behoorlijke golvingen. Aan het begin van dit stuk hebben de lopers een prachtig uitzicht over de tienduizenden lopers voor hen en de honderdduizenden laaiend enthousiaste toeschouwers langs de kant van de weg. Een onvergetelijk moment was dat. Tot dusver was ik zoiets nog niet tegen gekomen.
De doorkomst door The Bronx was een stuk rustiger, maar de bewoners hadden wel een metersgroot bord gemaakt waarop een sympathieke tekst was geschreven: Welcome to the Bronx. Tenslotte liepen we over de Fifth Avenue terug naar het zuiden en gingen halverwege het Central Park naar binnen. Ik had op de First Avenue gemerkt dat ik zo rond de 4 uur over de finish zou komen, maar wilde toch graag nog daaronder finishen. Ik besloot daarom te versnellen. Maar de benen waren al behoorlijk moe en dan bemerk je goed als het parcours niet vlak is. Dat was ook het geval op de Fifth Avenue en in het Central Park. Ik kwam met een bruto tijd van 4:02:36 en een netto tijd van 4:00:16 over de finish. Daarmee bezette ik plaats 9.623 van 31.834 van het totaalklassement en 21.625 gefinishte mannen. Tsja, als ik onderweg een paar fotootjes minder had gemaakt dan was het wel gelukt, maar ach, wat geeft het. Nu heb ik tenminste een aardig souvenir van deze prachtige loop.
De snelste man van deze marathon was de Keniaan Rogers Rop met een tijd van 2:08:07. De snelste vrouw de Keniaanse Joyce Chepchumba met een tijd van 2:25:56. Volgens de marathongids van 2002 namen ca 30.000 lopers deel aan deze marathon en werden zij aangemoedigd door ca 2,5 mln toeschouwers. Dit zijn indrukwekkende cijfers. Gezien de mensenmassa’s die ik had gezien in Brooklyn en aan de First Avenue, leek me dit wel een realistische raming te zijn.
De dagen daarna
De dagen daarna hebben we nog relaxt rondgeboemeld door de stad. Dat ging voor mij prima want m’n benen waren nog steeds in bruikbare staat. Op 6 november was ons feestje in New York helaas voorbij en moesten we onze terugreis aanvaarden. Het waren tien heerlijke en onvergetelijke dagen geweest. Ik heb zoveel goede herinneringen aan deze marathon overgehouden dat ik me voornam om deze marathon drie maal in mijn leven te gaan doen met telkens tien jaar tijdsverschil ertussen om te zien hoe de stad en de marathon zich in de tussenliggende tijd ontwikkelen. De organisatie van deze marathon, hun vele vrijwilligers en het grote supporterslegioen wil ik hartelijk bedanken voor de feestelijke dag die iedereen lang zal heugen.
So, New York many, many thanks for all the joy we have had during our stay! Hopefully I see you next time in 2012!
Raymond
Link naar foto-album
Tags: Stedenmarathons